داشتن بدهی بسیار اضطراب‌آور است. بدهی‌ها ناشی از خرج کردن بیش از دارایی‌ها هستند. مثلاً اگر یک‌میلیون تومان درآمد دارید و ماهانه یک‌میلیون و دویست هزار تومان هزینه می‌کنید شما هرماه 200هزار تومان بدهکار می‌شوید.

بدهی‌هایی که در اثر هزینه کردن بیش از درآمد ایجاد می‌شوند بدهی‌های خطرناک گفته می‌شود. این بدهی‌ها هرماه تجمع پیدا می‌کنند و درنهایت تبدیل به مبلغ سنگینی می‌شوند. مثلاً اگر ماهانه 200 هزار تومان بدهی ایجاد کنید بعد از یک سال بدهی شما به 2.400.000 تومان رسیده است. این رقم می‌تواند بسیار سنگین باشد.

نوع دوم بدهی‌ها بدهی‌های سرمایه‌ای هستند. بدهی‌های سرمایه‌ای نه‌تنها خطری ندارند بلکه بسیار هم سودمند هستند. این نوع بدهی‌ها می‌توانند برای شما سرمایه‌های کافی ایجاد کنند.

توقف تولید بدهی خطرناک

وقتی به افراد بدهکار در خصوص توقف تولید بدهی مشاوره می‌دهم با بهانه‌های زیادی روبرو می‌شوم. مثلاً: هزینه‌ها زیاد هستند. قیمت‌ها روزبه‌روز بیشتر می‌شوند. درآمد روزبه‌روز کمتر می‌شود. همه همین‌طور هستند. اقتصاد نامناسب است و…

این بهانه‌ها نه‌تنها هیچ کمکی به توقف تولید بدهی نمی‌کنند بلکه روزبه‌روز شدت آن را بیشتر می‌کنند. افراد زیادی را می‌شناسم که کاملاً احساسی و بدون برنامه هزینه می‌کنند و وقتی صورتحسابشان را نگاه می‌کنند با کمبود مالی روبرو می‌شوند. هرروز بدهی‌های خود را افزایش می‌دهند.

افراد بدهی ساز حتی به‌سختی به نقطه تعادل بین درامد و هزینه می‌رسند. اول هزینه‌ها را انجام می‌دهند و بعد در مورد تعادل درامد و هزینه و پس‌انداز کردن فکر می‌کنند که خیلی دیر شده است.

پس اگر می‌خواهید اضطراب و استرس بدهی‌های خطرناک را از خودتان دور کنید باید کارهایی انجام دهید. با روند تولید بدهی هزینه‌ای به‌احتمال زیاد با گرفتاری‌های سنگینی مثلاً زندان، بیماری، ورشکستگی و… روبرو می‌شوید.

چگونه تولید بدهی خطرناک را متوقف کنیم؟

اولین مرحله برای توقف تولید بدهی‌های خطرناک، خواستن است. باید بخواهید. من مشتریان مشاوره‌ای داشته‌ام که ظاهر می‌خواستند مشکل بدهی‌ها و روند هزینه‌ای شخصی یا کسب‌وکارشان را اصلاح کنند اما فقط در ظاهر می‌خواستند. چون این افراد وقتی در شرایط واقعی قرار می‌گیرند دوباره احساسی تصمیم می‌گیرند به همان روال هزینه بدون برنامه برمی‌گردند.

پس یک هدف واضح و مشخص برای هزینه‌های خود بنویسید. مثلاً من هرماه 10 درصد درآمدم را پس‌انداز می‌کنم. یا تا تاریخ…. من مبلغ …… پس‌انداز دارم. و…

دومین مرحله نوشتن ریز هزینه‌ها است. هر هزینه‌ای که انجام می‌دهید بلافاصله درجایی یادداشت کنید و در پایان روز به دفتر مخصوص ثبت حساب‌هایتان وارد کنید. حتی اگر از گوشی برای ثبت اعداد استفاده می‌کنید حتماً آن‌ها را روی کاغذ منتقل کنید.

هر هفته یا حداکثر هرماه هزینه‌هایتان را دسته‌بندی کنید. مثلاً چقدر در هفته برای هزینه خوراک پرداختید؟ چقدر هزینه تلفن شده است؟ و…

بودجه‌بندی کنید.

بعد از یک تا سه ماه نوشتن هزینه‌ها، شما به اعداد و گزارش‌های بسیار ارزشمندی دست پیدا می‌کنید. البته خیلی از ما یک بهانه ساده پیدا می‌کنیم و می‌گویم هزینه‌ها همیشه ثابت نیستند. من هم تائید می‌کنم که هزینه‌ها دقیقاً ثابت نیستند اما حدود محاسبه شما درست است.

بعد از جمع‌بندی مبالغ هزینه‌ها، برای ماه بعد بودجه‌بندی کنید. مثلاً در ماه‌های گذشته 500هزار تومان بابت هزینه خوراک هزینه شده است. پس در بودجه ماه بعد همین مقدار بودجه را در نظر بگیرید. مطمئن باشید به‌صورت ناخودآگاه کمتر از این مبلغ برای هزینه خوراک هزینه خواهید کرد.

هزینه‌ها را کاهش دهید.

بازهم در حال بهانه آوردن هستید؟ می‌گویید: نمی‌شود. نمی‌توانم. همه‌چیز در حال گران شدن است و…

برای کاهش هزینه‌ها با بهانه‌گیری حتی یک ریال هم نمی‌شود هزینه‌ها را کاهش داد. بجای بهانه‌گیری برنامه‌ریزی می‌کنیم.

هرماه یکی از منابع هزینه‌ای را انتخاب کنید. فقط یک منبع. به‌هیچ‌عنوان هم‌زمان دو یا چند منبع هزینه‌ای را برای کاهش دادن انتخاب نکنید. چون احتمال تداوم برنامه‌تان خیلی کم خواهد شد.

اگر هزینه کاملاً قابل حذف شدن است نترسید و کلاً حذف کنید. اما اگر جزو هزینه‌های ضروری است باید با برنامه‌ریزی هزینه‌ها را کاهش داد.

برای هزینه‌های ضروری از کاهش‌های جزئی شروع کنید. مثلاً هزینه خوراک را هرماه فقط 10 درصد کمتر کنید. برای کاهش هزینه‌ها می‌توانید از تجربه دیگران و خلاقیت خودتان استفاده کنید. مثلاً از مراکز ارزان‌تر و عمده‌ای خرید کنید. بیشتر آشپزی و فراوری مواد خوراکی را در خانه انجام دهید. به‌اندازه نیازتان خرید کنید و…

ساخت بدهی‌های سرمایه‌ای

برخلاف بدهی‌های خطرناک هزینه‌ای، بدهی‌های سرمایه‌ای بسیار کمک‌کننده هستند. برای ساخت بدهی‌های سرمایه‌ای شما برای سرمایه گزاری، خودتان را بدهکار می‌کنید. شاید در ابتدا این نوع بدهی هم اضطراب‌آور به نظر برسد اما درنهایت می‌تواند نتایج بسیار اثرگذاری داشته باشد.

مثلاً ماهانه 100هزار تومان برای بیمه عمرتان بدهی دارید و به‌سختی پرداخت می‌کنید. اما در پایان سال شما 1200000هزار تومان سرمایه بیمه دارید.

بنابراین بدهی‌های سرمایه‌ای کاملاً عکس بدهی‌های هزینه‌ای عمل می‌کنند. این روش را در سرمایه گزاری پیش‌انداز می‌گویند. شما ابتدا خودتان را بدهکار می‌کنید و بعد کم‌کم بدهی را پرداخت می‌کنید. البته این بدهی صرف سرمایه گزاری می‌شود نه هزینه‌ها.

چرا باید بدهی سرمایه‌ای داشته باشیم؟

وقتی شما بدهی سرمایه‌ای داشته باشید به‌شدت هزینه‌هایتان را کنترل می‌کنید. از مبلغ باقیمانده بدهی سرمایه‌ای را پرداخت می‌کنید. بعد از مدتی این مبالغ سرمایه گزاری شده به رقم‌های قابل‌توجهی می‌رسند که می‌توانند برای شما درآمد ایجاد کنند.

یکی از محل‌های مناسب برای سرمایه گزاری با بدهی ملک است. شما با گرفتن وام، خودتان را بدهکار می‌کنید. اما به‌مرور با پرداخت بدهی‌ها به سرمایه قابل‌توجهی می‌رسید. این سرمایه علاوه بر اینکه به‌طور طبیعی هم‌زمان با تورم رشد داشته است می‌تواند درامد زا هم باشد.

لطفاً فیلم وبینار «چرا باید ملک بخریم؟» را ببینید. یا کتاب «چرا باید ملک بخریم؟» را بخوانید.